Trabzon'dan çıktım yola: Zimbabve Bölüm7
Zimbabve'nin başlıca dış ihracat kalemleri madencilik ve tarım olarak bilinir. Turizm de ekonomide önemli bir rol oynar ancak son yıllarda başarısız olmakta. Zimbabve Koruma Görev Gücü, Haziran 2007'de bir rapor yayınladı ve Zimbabve'nin vahşi yaşamının % 60'ının 2000 yılından bu yana kaçak avlanma ve ormansızlaşma sonucu öldüğünü ortaya koymuştu. Rapor, yaygın ormansızlaşma ile birlikte can kaybının turizm endüstrisi için potansiyel olarak felaket olduğu konusunda uyarmakta. Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü hızlı bir şekilde büyümekte. HAVAYOLU ŞİRKETLERİ ÇEKİLDİ 2000 ve 2007 yılları arasında birçok havayolu şirketi Zimbabve'den çekildi. Avustralya'nın Qantas'ı, Almanya'nın Lufthansa'sı ve Avusturya Havayolları ilk çekilenler arasındaydı ve 2007'de British Airways, Harare'ye tüm doğrudan uçuşları askıya aldı. Afrika'da ve Avrupa ve Asya'da birkaç destinasyonda uçuşlar gerçekleştiren ülkenin amiral gemisi havayolu Air Zimbabwe, Şubat 2012'de faaliyetlerini durdurdu. 2017 itibariyle, birkaç büyük ticari havayolu şirketi Zimbabve'ye uçuşlarına yeniden başlamıştı. BİRÇOK TURİSTİK MEKAN Zimbabve'nin birçok önemli turistik mekanı bulunur. Zambiya ile paylaşılan Zambezi'deki Victoria Şelaleleri, Zimbabve'nin kuzey batısında yer almakta. Victoria Şelalesi, dünyanın en büyük şelalesi olarak kabul edilir. Ekonomik değişimlerden önce, bu yerler için turizmin çoğu Zimbabve tarafına geldi, ancak şimdi Zambiya ana yararlanıcı durumunda. Victoria Şelaleleri Ulusal Parkı da bu bölgede yer almakta ve Zimbabve'deki sekiz ana milli parktan biri konumunda. ÇOĞU AFRİKA KÖKENLİ Ülkede 2012 nüfus sayımı raporuna göre popülasyonun %99,7'si Afrika kökenli. [ Çoğunluk halkı olan Shona, nüfusun %82'sini, Ndebele ise nüfusun %14'ünü oluşturmakta. Ndebele, 19. yüzyıldaki Zulu göçlerinden ve evlendikleri diğer kabilelerden geliyordu. Son beş yılda bir milyona yakın Ndebele ülkeyi terk etmiş olabilir, özellikle de Güney Afrika'ya gitmek için. Diğer etnik gruplar arasında Venda, Tonga, Tsonga, Kalanga, Sotho, Ndau, Nambya, Tswana, Xhosa ve Lozi bulunur. BEYAZLAR AZINLIKTA Azınlık etnik gruplar, toplam nüfusun %1'inden daha azını oluşturan beyaz Zimbabvelileri içerir. Beyaz Zimbabveliler çoğunlukla İngiliz kökenli olmakla beraber ilave olarak Afrikaner, Yunan, Portekiz, Fransız ve Hollanda toplulukları da barındırır. 16 RESMİ DİLİ VAR Zimbabve'nin 16 resmi dili mevcut ve anayasaya göre, bir Parlamento Yasası diğer dilleri resmi olarak tanınan diller olarak belirleyebilir. İngilizce, eğitim ve yargı sistemlerinde kullanılan ana dil konumunda. Bantu dilleri Shona ve Ndebele, Zimbabve'nin başlıca yerli dilleri konumunda. Shona nüfusun %78'i, Ndebele ise %20'si tarafından konuşulmakta. Diğer azınlık Bantu dilleri arasında Venda, Tsonga, Shangaan, Kalanga, Sotho, Ndau ve Nambya bulunmakta. Başta beyaz ve "renkli" (karışık ırk) azınlıklar olmak üzere %2,5'ten daha azı İngilizceyi ana dilleri olarak görmekte. İngilizce öncelikle şehirlerde konuşulur, ancak kırsal alanlarda daha az konuşulur. Radyo ve televizyon haberleri Shona, Sindebele ve İngilizce olarak yayınlanmakta. PORTEKİZCE KONUŞAN DA VAR Zimbabve'de, özellikle Mozambik ile sınır bölgelerinde ve büyük şehirlerde Portekizce konuşanlardan oluşan geniş bir topluluk yer alır. 2017'den başlayarak, Portekizce öğretimi Zimbabve'nin orta öğretimine dahil edilmişti. YÜZDE 80’İ HRİSTİYAN Zimbabvelilerin %84'ü Hristiyan, %10'u herhangi bir dine mensup değil ve %0,7'si Müslüman olduğu ifade edilir. Zimbabvelilerin yaklaşık% 69'u Protestan Hristiyanlığa mensupken,% 8'i Roma Katolik inancına sahip. Zimbabve içerisinde İslami inancına göre yaşayan nüfusun oranı %1'in de altında. Azınlık konumunda olan bu topluluğun oranı 100.000 - 120.000 kişi arasında değişmekte. Bu toplulukta çoğunluğu İngiliz sömürge döneminde Hindistan ve Pakistan'dan gelen müslümanlar oluştururken, Mozambik ve Malavi gibi komşu ülkelerden göç ederek Zimbabve'ye yerleşen müslümanlar da mevcut durumda. Ülkede en çok cami 18 adet ile ülkenin başkenti Harare'de bulunmakta. GELENEKSEL İNANÇLAR Diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi, Hıristiyanlık da kalıcı geleneksel inançlarla karıştırılabilir. Sömürgecilikten önce gelen yerli din, nispeten marjinal hale geldi, ancak Zimbabwe dini alanının önemli bir parçası olmaya devam etmekte. OKURYAZARLIK YÜKSEK Zimbabve’de bağımsızlıktan bu yana eğitime yapılan büyük yatırımlar, 2013 yılında %90,70 olan Afrika'daki en yüksek yetişkin okuryazarlık oranıyla sonuçlandı. Zimbabve'nin eğitim sistemi, öğrencilerin yurt içinde veya yurt dışında üniversiteye girebilmeleri için iki yıl okul öncesi, yedi yıl ilkokul ve altı yıl ortaokuldan oluşmakta. Zimbabve'deki akademik yıl, Ocak'tan Aralık'a kadar sürer ve yılda toplam 40 hafta okulla birlikte, bir aylık aralarla ayrılmış üç dönemdir. Ulusal sınavlar Kasım ayında üçüncü dönem boyunca yazılır ve "O" seviyesi ve "A" seviyesi konuları da Haziran ayında sunulur.
Zimbabve'nin başlıca dış ihracat kalemleri madencilik ve tarım olarak bilinir. Turizm de ekonomide önemli bir rol oynar ancak son yıllarda başarısız olmakta.
Zimbabve Koruma Görev Gücü, Haziran 2007'de bir rapor yayınladı ve Zimbabve'nin vahşi yaşamının % 60'ının 2000 yılından bu yana kaçak avlanma ve ormansızlaşma sonucu öldüğünü ortaya koymuştu. Rapor, yaygın ormansızlaşma ile birlikte can kaybının turizm endüstrisi için potansiyel olarak felaket olduğu konusunda uyarmakta. Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü hızlı bir şekilde büyümekte.
HAVAYOLU ŞİRKETLERİ ÇEKİLDİ
2000 ve 2007 yılları arasında birçok havayolu şirketi Zimbabve'den çekildi. Avustralya'nın Qantas'ı, Almanya'nın Lufthansa'sı ve Avusturya Havayolları ilk çekilenler arasındaydı ve 2007'de British Airways, Harare'ye tüm doğrudan uçuşları askıya aldı. Afrika'da ve Avrupa ve Asya'da birkaç destinasyonda uçuşlar gerçekleştiren ülkenin amiral gemisi havayolu Air Zimbabwe, Şubat 2012'de faaliyetlerini durdurdu. 2017 itibariyle, birkaç büyük ticari havayolu şirketi Zimbabve'ye uçuşlarına yeniden başlamıştı.
BİRÇOK TURİSTİK MEKAN
Zimbabve'nin birçok önemli turistik mekanı bulunur. Zambiya ile paylaşılan Zambezi'deki Victoria Şelaleleri, Zimbabve'nin kuzey batısında yer almakta. Victoria Şelalesi, dünyanın en büyük şelalesi olarak kabul edilir. Ekonomik değişimlerden önce, bu yerler için turizmin çoğu Zimbabve tarafına geldi, ancak şimdi Zambiya ana yararlanıcı durumunda. Victoria Şelaleleri Ulusal Parkı da bu bölgede yer almakta ve Zimbabve'deki sekiz ana milli parktan biri konumunda.
ÇOĞU AFRİKA KÖKENLİ
Ülkede 2012 nüfus sayımı raporuna göre popülasyonun %99,7'si Afrika kökenli. [ Çoğunluk halkı olan Shona, nüfusun %82'sini, Ndebele ise nüfusun %14'ünü oluşturmakta. Ndebele, 19. yüzyıldaki Zulu göçlerinden ve evlendikleri diğer kabilelerden geliyordu. Son beş yılda bir milyona yakın Ndebele ülkeyi terk etmiş olabilir, özellikle de Güney Afrika'ya gitmek için. Diğer etnik gruplar arasında Venda, Tonga, Tsonga, Kalanga, Sotho, Ndau, Nambya, Tswana, Xhosa ve Lozi bulunur.
BEYAZLAR AZINLIKTA
Azınlık etnik gruplar, toplam nüfusun %1'inden daha azını oluşturan beyaz Zimbabvelileri içerir. Beyaz Zimbabveliler çoğunlukla İngiliz kökenli olmakla beraber ilave olarak Afrikaner, Yunan, Portekiz, Fransız ve Hollanda toplulukları da barındırır.
16 RESMİ DİLİ VAR
Zimbabve'nin 16 resmi dili mevcut ve anayasaya göre, bir Parlamento Yasası diğer dilleri resmi olarak tanınan diller olarak belirleyebilir. İngilizce, eğitim ve yargı sistemlerinde kullanılan ana dil konumunda. Bantu dilleri Shona ve Ndebele, Zimbabve'nin başlıca yerli dilleri konumunda. Shona nüfusun %78'i, Ndebele ise %20'si tarafından konuşulmakta. Diğer azınlık Bantu dilleri arasında Venda, Tsonga, Shangaan, Kalanga, Sotho, Ndau ve Nambya bulunmakta. Başta beyaz ve "renkli" (karışık ırk) azınlıklar olmak üzere %2,5'ten daha azı İngilizceyi ana dilleri olarak görmekte. İngilizce öncelikle şehirlerde konuşulur, ancak kırsal alanlarda daha az konuşulur. Radyo ve televizyon haberleri Shona, Sindebele ve İngilizce olarak yayınlanmakta.
PORTEKİZCE KONUŞAN DA VAR
Zimbabve'de, özellikle Mozambik ile sınır bölgelerinde ve büyük şehirlerde Portekizce konuşanlardan oluşan geniş bir topluluk yer alır. 2017'den başlayarak, Portekizce öğretimi Zimbabve'nin orta öğretimine dahil edilmişti.
YÜZDE 80’İ HRİSTİYAN
Zimbabvelilerin %84'ü Hristiyan, %10'u herhangi bir dine mensup değil ve %0,7'si Müslüman olduğu ifade edilir. Zimbabvelilerin yaklaşık% 69'u Protestan Hristiyanlığa mensupken,% 8'i Roma Katolik inancına sahip. Zimbabve içerisinde İslami inancına göre yaşayan nüfusun oranı %1'in de altında. Azınlık konumunda olan bu topluluğun oranı 100.000 - 120.000 kişi arasında değişmekte. Bu toplulukta çoğunluğu İngiliz sömürge döneminde Hindistan ve Pakistan'dan gelen müslümanlar oluştururken, Mozambik ve Malavi gibi komşu ülkelerden göç ederek Zimbabve'ye yerleşen müslümanlar da mevcut durumda. Ülkede en çok cami 18 adet ile ülkenin başkenti Harare'de bulunmakta.
GELENEKSEL İNANÇLAR
Diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi, Hıristiyanlık da kalıcı geleneksel inançlarla karıştırılabilir. Sömürgecilikten önce gelen yerli din, nispeten marjinal hale geldi, ancak Zimbabwe dini alanının önemli bir parçası olmaya devam etmekte.
OKURYAZARLIK YÜKSEK
Zimbabve’de bağımsızlıktan bu yana eğitime yapılan büyük yatırımlar, 2013 yılında %90,70 olan Afrika'daki en yüksek yetişkin okuryazarlık oranıyla sonuçlandı. Zimbabve'nin eğitim sistemi, öğrencilerin yurt içinde veya yurt dışında üniversiteye girebilmeleri için iki yıl okul öncesi, yedi yıl ilkokul ve altı yıl ortaokuldan oluşmakta. Zimbabve'deki akademik yıl, Ocak'tan Aralık'a kadar sürer ve yılda toplam 40 hafta okulla birlikte, bir aylık aralarla ayrılmış üç dönemdir. Ulusal sınavlar Kasım ayında üçüncü dönem boyunca yazılır ve "O" seviyesi ve "A" seviyesi konuları da Haziran ayında sunulur.



